Ozdobna i użytkowa...
Toona sinensis
Niespotykane u nas drzewo o niezwykle ciekawym, horyzontalnym pokroju i szybkim wzroście.
Gatunek występujący we wschodnich i południowych Chinach oraz Azji Południowo-Wschodniej. Powszechnie zwane cedrem chińskim.
Rośliny mogą rosnąć w formie drzew o pojedynczym pniu lub w formie kępy pędów dorastających w naszych warunkach do około 6 - 10 m wysokości.
Niezwykłą ozdobą drzewa są brązoworóżowe młode liście, stopniowo przebarwiające się na zielono. Jesienią wybarwiają się na pomarańczowo i żółto. Ich długość dochodzi do 60 cm, ale na pędach odroślowych mogą one osiągać nawet do 120 cm; składają się z 16 do 20 par listków, naprzeciwlegle lub nieco skrętolegle ułożonych.
Zwisające z końców pędów latem, zielonkawo-białe, przyjemnie pachnące kwiaty są uwielbiane przez owady.
Korowina pnia na młodych okazach gładka, na starszych bruzdowana, szara lub ciemnobrązowa. Nacięta kora wytwarza aromatyczny, czosnkowo-pieprzowy zapach, a korzenie pachną... czekoladą.
Owocem jest czerwonawo-brązowa torebka zawierająca oskrzydlone nasiona, które dojrzewają pod koniec lata.
Wszystkie części rośliny są pachnące, mają lekko korzenny aromat, a drewno jest często palone w świątyniach buddyjskich w formie kadzideł. Bardzo cenione jest również w meblarstwie.
Photo:Fanghong, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Młode liście i pędy są spożywane jako warzywo w Chinach, po rozgnieceniu wydzielają zapach cebuli.
Owoce, kora i korzenie są używane w tradycyjnej medycynie chińskiej. Zawierają związki antynowotworowe, poprawiają pamięć i działają przeciwbiegunkowo. Wykorzystywane są przy cukrzycy i chorobach wątroby. Są bogate w witaminy.
Mimo wszystkich tych zalet gatunek jest nieznany i rzadko można go znaleźć nawet w ogrodach botanicznych. Jest prawdziwym rarytasem dla kolekcjonerów ciekawych roślin.
To drzewo o dużych walorach ozdobnych, odporne na choroby i szkodniki, dające sporo cienia i szybko rosnące.
To dobry wybór do większych ogrodów.
Photo:Tencent, CC BY-SA 4.0
Rady ogrodnika:
- lubi stanowiska osłonięte od wiatru, słoneczne, półcieniste, a nawet cieniste,
- gleby żyzne, dobrze odwodnione,
- młode rośliny przez pierwsze 3 lata uprawy na zimę wymagają okrywania, starsze są odporne na mróz do -24'C,
- ciąć późną wiosną lub wczesnym latem po kwitnieniu pędy, które psują symetrię roślin,
- ściółkować dobrze rozłożonym kompostem lub obornikiem wokół podstawy krzewu.
W naszej ofercie rośliny o wysokości 60-80 cm ukorzenione w 3-litrowych pojemnikach.
Poniżej przykładowa sadzonka w maju.