Okazały...
Dzięgiel litwor łac. Angelica archangelica
W stanie naturalnym występuje w północnych rejonach Europy i Azji. W Polsce spotykana jest rzadko, głównie nad brzegami potoków w Sudetach i Karpatach.
Roślina jest objęta w Polsce częściową ochroną. Rozpowszechnienie jej uprawy w ogródkach zapobiegłoby niszczeniu stanowisk naturalnych.
Ta dwuletnia roślina należąca do rodziny selerowatych osiąga wysokość około 2 m.
W pierwszym roku krótkie i grube kłącze o grubym korzeniu wytwarza rozetę dużych liści odziomkowych. Po roku wyrasta gruba, bruzdowana łodyga, pusta w środku, w górze silnie rozgałęziona.
Liście ma bardzo ładne, głęboko podzielone, podwójnie lub potrójnie pierzaste, soczyście zielone.
Od czerwca do sierpnia zakwita baldachowatymi, żółto-zielonymi kwiatostanami.
Owocem jest rozłupnia.
Photo:Opioła Jerzy, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Jest uprawiana ze względu na ładny pokrój przypominający palmę, mocną strukturę i przyjemny zapach.
To doskonała roślina ozdobna, która nadaje się do założeń naturalistycznych, rustykalnych, a także nowoczesnych.
Świetna do nasadzeń przy zbiornikach wodnych.
Ciekawie komponuje się z trawami ozdobnymi i wysokimi bylinami, jak: ostróżki, języczki czy naparstnice.
******
Ta szybko rosnąca, pokaźna roślina zielna od wieków używana była w medycynie naturalnej.
Cennym surowcem zielarskim są korzenie, w medycynie ludowej i homeopatii również liście, a w kuchni także ziele i owoce.
Zastosowanie mają młode łodygi, które na początku gotowane były jako warzywa, a obecnie znane są jako kandyzowana zielona przyprawa do słodkich dań.
Roślina zawiera: olejek eteryczny, związki kumarynowe, flawonoidy, kwasy organiczne, związki żywicowe, garbniki, pektyny, skrobię i cukry.
Ma silny, przyjemny aromat i słodki, korzenny smak.
Jest rośliną wybitnie miododajną.
Photo:Robert Flogaus-Faust, CC BY 4.0, via Wikimedia Commons
Rady ogrodnika:
Preferuje stanowiska słoneczne i półcienie.
Rośnie dobrze w miejscach wilgotnych, na glebach żyznych, głębokich próchnicznych, przepuszczalnych.
Jest mrozoodporna.
Po przekwitnięciu, dojrzeniu i zebraniu nasion roślinę wycina się przy samej ziemi, gdyż staje się nieładna.
Rozmnaża się z nasion wysiewanych na rozsadniku lub wprost do gruntu w sierpniu.
W naszej ofercie sadzonki ukorzenione w 0,5-litrowych pojemnikach.